Fout, Noee, 910DO, Fatzoo, Soniek… het is verrassend om zoveel interessante namen uit illegale graffiti gegroepeerd te zien in een tentoonstelling in een galerie. Getiteld “Fandalism”, de show in de Colab-galerij in Weil am Rhein, Duitsland, opende op 2 december en blijft open tot mei 2024. We benaderden Daniel Künzler, de curator van de ruimte, om wat meer te weten te komen over deze tentoonstelling die gokt op zulke ‘ondergrondse’ namen van Europese graffiti.
“(…) de tentoonstelling ziet zichzelf als een onderzoeksproject en discours dat de vragen beantwoordt: waarom? en om welke reden?”
In het kort: wat is Colab Gallery?
Colab-, een variant op het Coinage Collaboratorium, staat voor een plek waar gedachten, visies en ideeën elkaar ontmoeten en door uitwisseling en samenwerking kunstwerken worden.
Sinds 2006 concentreert de galerie zich op de samenwerking met kunstenaars wier creatieve wortels aan de straat ontlenen. Er wordt veel tijd en energie geïnvesteerd om stijlbepalende artiesten vroeg genoeg te vinden en te koesteren en opkomende trends te herkennen. Daarbij worden de gepresenteerde kunstenaars gekozen op basis van hun authenticiteit, artistieke volwassenheid en expressie. Bijzondere nadruk wordt gelegd op de technische uitvoering van de werken binnen de context van de galerie en op de ondersteuning en verzorging van de kunstenaars.
Welke impact heeft het gehad?
De galerie heeft een fantastische reputatie opgebouwd onder stedelijke kunstenaars uit de kunstscène. Toch wil de galerie niet alleen fans en insiders aanspreken, maar ook een educatieve opdracht vervullen. Rondleidingen vinden het hele jaar door plaats en worden zowel aan individuen als aan groepen aangeboden. Zo wordt het gediversifieerde aanbod van actuele stadskunst op lange termijn aan het publiek gepresenteerd. Achtergronden en concepten worden uitgelegd en de drijfveren van de kunstenaars worden duidelijker gemaakt.
Wat biedt deze galerie wat andere tentoonstellingsruimtes niet bieden?
De Colab Gallery is de perfecte plek voor kunstverzamelaars om huidige of toekomstige kunstenaars te ontdekken en er op een goed moment in te investeren. Het is ook op de beste manier verbonden met de scène en helpt u graag bij het verwerven van originele kunstwerken van uw favoriete kunstenaar. Onze overzichtelijke online winkel en de dagelijks bijgewerkte kunstwinkel in de galerie bieden zeefdrukken en kleinere edities aan en completeren daarmee het assortiment. We hebben een zeer goed geïnformeerd team dat elke klant ontzorgt en geïnteresseerden ondersteunt met professioneel aankoopadvies, zowel online als in-house.
“Het is de aard van het programma om zich uitsluitend te concentreren op graffiti en de huidige meest actieve bijdragen ervan, terwijl het de toeschouwer en de kunstenaar zelf de kans geeft zich af te vragen wat dit betekent.”
In de line-up van ‘Fandalism’ zien we zowel schrijvers die dicht bij de kunst staan, als anderen die er totaal ver vanaf staan. Welke criteria werden gevolgd om de deelnemers te selecteren?
Omdat de titel van de show werd gegeven: “Fandalism – Graffiti Before Mainstream Adoption”, gingen de criteria over het samenstellen van een show met nieuwe mensen die, wederom, zeer actief zijn op straat en in treinen over de hele wereld. Het ligt in de aard om uitsluitend te focussen op graffiti en de huidige meest actieve bijdragers ervan, terwijl het de toeschouwer en de kunstenaar zelf de kans geeft zich af te vragen wat dit betekent.
Wat hebben ze allemaal gemeen?
De meesten van hen waren al vrienden / kenden elkaar van eerdere avonturen. Ze zijn actief, slim en willen plezier hebben!
“(…) Ik ben me ervan bewust hoe dit ook ‘gevoelig’ kan zijn voor sommige van de deelnemende kunstenaars, vooral voor degenen die minder gevestigd zijn als kunstenaar – bij gebrek aan een beter woord – en vooral voor schrijvers.”
Hoe heb je ze allemaal weten te overtuigen om in een tentoonstellingsruimte te gaan werken?
Dit kostte tijd. Zelf maak ik al twee generaties deel uit van deze scene, en niet alleen als curator van een instelling. Daarom ben ik me ervan bewust hoe dit ook ‘gevoelig’ kan zijn voor sommige van de deelnemende kunstenaars, vooral voor degenen die minder gevestigd zijn als kunstenaar -bij gebrek aan een beter woord- en vooral voor schrijvers.
Er was beslist sprake van veel vertrouwen tussen mij en de artiesten, en dat moet ik hier in het bijzonder vermelden Jason en ik zijn al meer dan tien jaar vrienden. Hij heeft zeer goede verbindingen en we vertrouwen elkaar. Hij speelde een sleutelrol bij het samenstellen van de ‘wrekers van graffiti’. Zoals ik al zei, het gaat veel om vertrouwen.
Wat zijn de belangrijkste uitdagingen voor schrijvers bij het uitvoeren van deze taak?
Ik hou niet echt van het woord uitdaging, omdat het vaak negatief kan lijken. Hoewel ik op dit moment geen passender woord kan bedenken, zou ik zeggen dat er veel tijd is gestoken in het nauw samenwerken met elke kunstenaar, en zorgvuldig nadenken over hoe de galerieruimte het concept zou verwoorden, en in hoeverre we konden duw het.
Zijn er schrijvers geweest die buiten de line-up zijn gelaten of die in het begin niet beschikbaar waren?
‘Fandalisme’ is een boxwoord. Het is een mix tussen fandom en vandalisme. Er zijn een aantal hoofdrolspelers die niet in deze line-up voorkomen, waar ik een grote fan van ben. Sommige daarvan zijn niet meer actief; en ik vond het belangrijk dat de deelnemers tot nu toe zichtbaar actief zijn.
Bovendien is onze galerieruimte vrij groot, maar in zekere zin ook beperkt. Ik heb 12 artiesten (of vandalen) uitgenodigd waar ik fan van ben en voor mij een synergie tussen elkaar gecreëerd. Er lopen er uiteraard nog een paar rond.
Kunt u commentaar geven op het werk van drie van hen?
- Gazela kwam met een geweldige kamerinstallatie, verwijzend naar haar passie voor ondergrondse constructies, tunnels en ‘non-plaatsen’.
Het overbrengen van de white cube naar een grotachtige ervaring voegt een groot gevoel van authenticiteit toe aan onze bezoekers; het is erg meeslepend. Gazela is een groot kunstenaar en ik respecteer haar bewustzijn voor details en toewijding, waarmee ze stereotypen doorbreekt, zoals het idee dat alleen mannen met metaal, boormachines en gasbranders zouden werken. - Jason en Fatzoo delen de ruimte samen en hebben, met de helpende handen van anderen, een collage met meer dan 250 fotolijsten geïnstalleerd.
Elk frame vertelt een verhaal, verwijzend naar avonturen en gebeurtenissen of roept herinneringen op aan geweldige momenten. Als je goed kijkt, zie je dat de meeste artiesten uit de show al op avontuur waren met het duo Jason & Fatzoo. - Sonik is sinds ’96 actief met graffiti. Zijn voorliefde voor avontuur en verkenning heeft hem naar chaotische voorstedelijke gebieden gebracht, vooral in de Balkan, waar hij vandaan komt. Sonik beschikt over een verbazingwekkend repertoire aan vaardigheden als het gaat om het samenstellen van verschillende soorten materialen, technieken en vormen. Zijn stukken zijn uniek en fris, gericht op het idee van de westerse droom en de opkomst van nieuwe cult-transformerende tradities. Hij is zeer ervaren en zeker van zijn processen en houdt absoluut gelijke tred met de hedendaagse kunstmarkt.
“De tentoonstelling probeert de deelnemers niet als ‘moderne kunstenaars’ te presenteren of hun status te verheerlijken; maar meer om begrip en inzicht te krijgen in het waarom, hoe en wat het voor hen betekent.”
Schrijvers als Error of Noee, wier tentoonstellingservaring bescheiden of onbestaande moet zijn, wat bieden ze binnen de muren van een galerie dat ze nog niet in de trein aanbieden?
De tentoonstelling probeert de deelnemers niet als ‘moderne kunstenaars’ voor te stellen of hun status te verheerlijken; maar meer om begrip en inzicht te krijgen in het waarom, hoe en wat het voor hen betekent.
Dit wordt geportretteerd door middel van korte visuele inzichten in hun leven en een ruimte om bepaalde visies en vrije gedachten uit te drukken… wat ze bieden is wat zij belangrijk vinden om uit te beelden.
Graffiti en tentoonstellingskunst, wat is de relatie tussen deze concepten en wat zijn de grenzen vanuit het perspectief van Colab Gallery?
Ik zou zeggen dat de relatie tussen graffiti en tentoonstellingskunst, in de context van deze tentoonstelling, niet beperkt is in zijn relatie, en dat deze ook niet eens als een relatie hoeft te worden beschouwd. Voor sommige kunstenaars was het heel duidelijk dat ze zo puur en dicht bij hun straatreputatie wilden zijn als voldoende was, en anderen hebben hun werk op een meer artistieke en expressieve reis gebracht. Beide zijn even belangrijk bij het aanpakken van de titel van deze show. De tentoonstelling toont niet per se graffiti, want dat zie je als je met je ogen wijd open over straat loopt of als je op de volgende S-Bahn wacht.
Over het geheel genomen beschouwt de tentoonstelling zichzelf als een onderzoeksproject en een discours dat de vragen beantwoordt: waarom? en om welke reden? Door dit te onderzoeken – en zich bewust te zijn van het feit dat er geen definitief antwoord is – biedt de tentoonstelling het publiek de mogelijkheid, maar niet de verplichting, om zich over deze vraag te positioneren en de aspecten ervan te delen.
♠ Daniel Künzler, geboren in 1985 in Hamburg, behaalde in 2011 zijn diploma aan de Universiteit voor Design & Kunst in Bolzano, Italië.
Künzler was curator van ‘Corners Of(f) Society’ in 2019 en de huidige tentoonstelling
“Fandalisme – Graffiti vóór mainstream adoptie”.
Momenteel bezig met de planning van de volgende tentoonstelling in Colab Gallery, die op de 8e opent. Juni 2024.
